Ege/İzmir/Bergama

[thedelicius]

BERGAMA TARIHI

Anadolu tarih boyunca Hitit, Yunan, Roma, Bizans, Selçuklu, Anadolu Selçuklu ve Osmanli gibi birçok uygarliga ev sahipligi yapmistir. Bergama, Izmir'in kuzeyinde, adi efsanelerden gelen ve bir çok uygarliklara sahne olmus bir ilçesidir. Büyük Iskender'den sonra Grek ve Anadolu kültür kaynasmasinin dogal sonucu olarak Ege ve Akdeniz kiyilarinda parlayan Helenizm uygarliklari arasinda Bergama, en basta gelenidir. Bergama'nin ilk adi Pergamon'dur. Arkeolojik arastirmalara göre Anadolu dillerinde bulunan asil kök Perg ve Berg'dir. Amo takisi almaktadir. Buna göre Berg eski bir Anadolu kent sözü kökenidir. Kentin prensi Pergamos adina kuruldugu sanilmaktadir. Ilçemizin kurulusu arkeolojik arastirmalara göre M.Ö.2000 yillarina kadar gitmektedir. Kent çesitli kavimlerin etkisi ve egemenliginde kaldiktan sonra M.Ö.283 yilinda kendi kralligini kurmus, Trakya'dan Kizilirmak'a kadar uzanan bir alanda 150 yil kadar hüküm sürmüstür.

Bu dönemde kent, tarihi ve kültürel bakimdan altin çagini yasamistir. Kent tarihi, konum ve idarecilerin basarisi nedeniyle o dönemde bölgenin ticaret merkezi durumuna gelmistir. Güvenirligi bütün dünyaya ün salmistir. Büyük Iskender'in hazinesi Lycimashos tarafindan Bergama kalesinde saklanmistir. Bu yüzden Bergama deyince para, servet ve altin akla gelir olmustur. Bergama'da ilk ticari degisim araci olan para basimi M.Ö.5'inci y.y.da yapilmistir. Bu bakimdan kent sürekli çesitli kralliklarin ve kavimlerin sahip olmak istedikleri bir yer olmustur.




Bergama kralliginin bilinen krallari ve hüküm sürdükleri yillar söyledir: Philetairos ( M.Ö 283 - 263 ), Eumenes ( M.Ö.263-241 ), I. Attalos ( M.Ö. 241 - 197 ), II. Eumenes ( M.Ö.197-159 ), II. Attalos (M. Ö. 159 - 138), III. Attalos ( M.Ö.138-133 ), Aristonikos ( M.Ö.133-129 ). Daha sonra kent Romalilarin egemenligine girmistir. Roma Imparatorlugu dogu ve bati Roma diye ikiye ayrilincaya kadar kent yaklasik 530 yil Roma egemenliginde kalmistir. Bu tarihten sonra, kent Bizans hakimiyetine girmistir.

800 yil Bizans egemenliginde kalan kent, Selçuklularin Malazgirt Savasini kazanmasindan sonra Türk kültürünün etkisine girmeye baslamistir. 1300 yilinda Anadolu Türk boylarindan olan Mentes Beyliginin donanma ile Rodos, Manisa ve Aydin bölgesini zaptetmesi ve Sasa Beyin komutasindaki kuvvetleriyle Bergama'yi almasi ile Bergama Türk hakimiyetine geçmistir. 1306'da Karesi Beyligi'ne geçen sehir 1357'de bu beylikten çikan anlasma üzerine hiç savasmadan Osmanli egemenligine geçmistir.

Yildirim Beyazit'in Timur'a yenilmesi sehrin Timur tarafindan istilasina yol açmistir. Fatih döneminde ekonomik ve sosyal güvenceye kavusan Bergama, Kanuni Sultan Süleyman devrinde Türk, Islam yapitlari ile bambaska çehreye bürünmüstür. 16.yy'da çikan Anadolu isyanlari Bergama'yi da etkilemis ve 1700'lü yillarda Arabogullari soyu Bergama'da hakim olmus ve bu dönemde geyikli suyu sehre getirilmis ve ilk Islam kütüphanesi yine bu devirde kurulmustur. Sehir daha sonra Karaosmanogullarinin yönetimine girmis ve 19. yüzyilin ortalarina kadar bu böyle devam etmistir.

1864 yilinda sehir kaymakamlik olmus, önce Balikesir'e sonra Manisa'ya daha sonra Izmir'e baglanmistir. Cumhuriyet öncesi dönemde yörede Türkler, Rumlar, Yahudiler, Ermeniler yasamaktaydi. Sehrin ortasindan akan çayin kaleye bakan tarafinda Rumlar, çayin sag ve sol kiyisinda ise bir serit halinde Yahudiler ve Ermeniler yerlesmislerdi. 1899 yilindaki salnameye göre 23.590 nüfuslu Bergama'da 17.139 Türk, 3585 Rum, 281 Ermeni, 495 Yahudi ve 74 diger azinligin varligi belirlenmistir. Kurtulus Savasinda çok kisa bir süre isgal edilen ilçemiz 14 Eylül 1922 tarihinde kurtulmustur.

BERGAMA EGENİN NERESİNDE

Bergama, Ege bölgesinin kuzey batısında İzmir iline bağlı bir

ilçedir. II merkezine uzaklığı 107 km. ve deniz kıyısına uzaklığı 30

km.dir. 1688 KM lik ilçe sınırları içerisinde 114 köy, 6 bucak ve merkez dahil 6 belediye

bulunmaktadır. Bu köylerin 65'i orman köyü olup,ilçe merkezinde 18 mahalle vardır.

2000 yılı verilerine göre; (içenin toplam nüfusu 105.845'dir.



39.07 kuzey-27.12 güney enlemterinde yer alan Bergama,

kuzeyinde Madra Dağı, güneyinde Yuntdağı île çevrili Bakırçay

havzasında kurulmuştur. Bakırçay ovasının uzunluğu 45 km. genişliği

ise, 15-20 km. arasında değişir, ilçe merkezinin rakımı 65m.,akropol tepesi 331 olup

ilçenin en yüksek noktası 1344 m. olan Maya tepesidir.



Kentin batı sınırı Bergama Tarihinin en eski kalesi sayılan Teuthrania'yı taşıyan ünlü kalarga tepesi ile sınırlanır.Paşa ılıcası yanındaki eski Bergama antikitelerini taşıyan madra silsilelerinden Çamlıtepe ve buradan güney doğuya doğru uzun bir derinlikte ve ortasından Bakırçay geçen verimli bir ova açılmış bulunmaktadır. İlçenin

doğusunda Manisa ili ve Kınık ilçesi, güneyinde Manisa ve Menemen

ilçesi, batıda Dikili, kuzeyde Balıkesir ve güneybatıda Ege denizi ile

çevrili ilçede tipik Akdeniz iklimi hakimdir.



Bergama ekonomisi agırlıklı olarak tarıma dayalıdır. Tarımsal

üretim bakımından izmir'in en gelişmiş ve zengin ilçesidir. İlçenin

45396 hektarı tarıma elverişli alanlardır. Verimli Bakırçay ovasında

tütün, pamuk, zeytin ve üzüm yetiştirilmektedir. Kozak yaylasında

çam fıstığı önemli bir gelir kaynağıdır. Son zamanlarda mantar

üreticiliği de önem kazanmıştır ilçenin 14.242 hektarlık alanında ise

hayvancılık yapılmaktadır. Günümüzde özellikle dağ köylerinde

analık önemli bir geçim kaynağıdır...


Yer altı zenginlikleri olarak, perlit rezervi, linyit, granit ve taş

ocakları, altın madenleri, doğal kaplıca suları ve su kaynakları

yönünden zengin bir bölgedir. Turizm ve halıcılık diğer önemli gelir

kaynaklanndandır .


Bergama İzmir'e 110 km, Dikili'ye 27 km., Kınık'a 17, Soma'ya 42 km. ve Çandarlıya 30 km. uzaklıktadır

[admin_iss]

İzmir

İzmir ( Smyrna-Samornia ) M.Ö 3000 yıllarında Lelegler tarafından, bugünkü Bayraklı yakınında bulunan Tepekule mevkiinde kurulmuştur. İzmir sözcüğü daha ziyade bir Amazon Kraliçesine atfedilmektedir. M.Ö 2000-1200 yılları arasında yaşamış olan Hitit Krallığı''nın tesiri altında kalan İzmir, Hitit Devleti''nin M.Ö 1200 yılında Frig akınlarıyla yıkılması sonucu M.Ö XI. Yüzyılda Yunanistan''dan Batı Anadolu kıyılarına göç eden Aiollar, daha sonra da İonlar tarafından işgal edilmiştir.

İzmir en parlak dönemini İonlar zamanında yaşamıştır. M.Ö 600 yılında Lidya Kralı Alyattase tarafından işgal edilen İzmir, M.Ö 546 yılında Persler''in, M.Ö 334 yılından sonra da Büyük İskender ve kumandanlarının idaresi altına girmiştir. M.Ö 302''de Trakya''dan gelerek Büyük İskender''in kumandalarından Antigones''i yenen Lizimaktos''un, daha sonra da Seleıkoslar''ın hakimiyetine giren İzmir, kısa bir müddet de Bergama Krallığı idaresinde kalmış,

M.Ö 133 yılında kesin olarak Romalılar''ın eline geçmiştir M.Ö 88 yılında Pontus Kralı Mihridades ele geçirmiştir. Roma İmparatorluğu''nun ikiye ayrılması ile Bizanslılar''ın bir eyalet merkezi olan İzmir, M.S 440 yıllarında Hun Hükümdarı Atilla''nın istilasına uğramıştır. M.S 695 yılından itibaren iki defa Araplar''ın akınına maruz kalmış, sonra yine Bizanslılar''ın eline geçmiştir. 1081 yılında İzmir şehri Selcuklular tarafından fethedilmiştir. 1097 yılında Haçlılar''ın Anadolu''da ilerlemesinden istifade eden Bizanslılar, İzmir de dahil olmak üzere Ege''de Türkler''in elinde bulunan tüm yerleri işgal ettiler.

1320 yılında Aydınoğulları Beyliği''nin hükümdarı Mehmet Bey tarafından geri alınıp, oğlu Umur Bey''e verilen İzmir''in Liman Kalesi, Haçlı kuvvetlerince 28 Ekim 1334''de tekrar işgal edildi. 1402 yılına kadar Türkler Kadifekale''ye, Haçlılar da Liman Kalesi''ne hakim kaldılar. Liman Kalesi 1402 yılında Timur tarafından zapt ve tahrip edilerek, Aydınoğulları Beyliği''ne iade edildi. Bundan sonra İzmir tarihinde 1426 yılına kadar Aydınoğlu Cüneyt Bey rol oynamıştır.

1426 yılından itibaren Osmanlı Devleti idaresine giren İzmir, 500 yıla yakın bir süre Osmanlı idaresinde kalmıştır. Osmanlı İmparatorluğu''nun yükselme devrinde çevresinin merkezi olma özelliğini daima koruyarak, ekonomik ve sosyal hayatın lokomotifi olmuştur.

15 Mayıs 1919''da Yunanlılar tarafından işgal edilen İzmir, üç yıldan fazla işgal altında kaldıktan sonra Ulusal Kurtuluş Savaşı''yla 9 Eylül 1922''de Yunan işgalinden kurtarılmış, Cumhuriyetin ilanından sonra da İl statüsüne kavuşturulmuştur.